Η ανάγνωση των βασικών οικονομικών καταστάσεων, δηλαδή του ισολογισμού και της κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσης, αποτελεί ένα ιδιαίτερα βασικό στάδιο στη διαδιακασία της αξιολόγησης μιας επιχείρησης. Στη διαδικασία μελέτης των οικονομικών καταστάσεων μιας εταιρείας κατασκευάζονται ορισμένοι αριθμοδείκτες, με σκοπό την καλύτερη κατανόηση ορισμένων μεγεθών, αλλά και τη σύγκριση ορισμένων στοιχείων.

Ο ισολογισμός

Ο ισολογισμός είναι η λογιστική κατάσταση μιας εταιρείας η οποία παρουσιάζει την χρηματοοικονομική της θέση σε μία δεδομένη στιγμή, για παράδειγμα στο τέλος της χρήσης, στις 31/12. Αποτελεί μια φωτογραφία της εταιρείας, στην οποία απεικονίζονται, από την μια πλευρά η περιουσία της, το Ενεργητικό της και από την άλλη πλευρά οι υποχρεώσεις της και η καθαρή της θέση, το Παθητικό. Με άλλα λόγια, το Ενεργητικό παρουσιάζει τις χρήσεις των κεφαλαίων, δηλαδή το που έχουν χρησιμοποιηθεί τα κεφάλαια της εταιρείας, το που βρίσκονται τα κεφάλαια της εταιρείας (αγορά οικοπέδων, αγορά πρώτων υλών, τραπεζικές καταθέσεις, ταμείο), ενώ το Παθητικό απεικονίζει τις πηγές των κεφαλαίων, δηλαδή από που έχουν βρεθεί τα κεφάλαια της εταιρείας. Δύο είναι οι πηγές των κεφαλαίων, δανεισμός και ίδια κεφάλαια. Συνεπώς, το Παθητικό παρουσιάζει τον δανεισμό της εταιρείας, τις υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές, καθώς επίσης και τα κεφάλαια που προέρχονται από τους ιδιοκτήτες της εταιρείας.
Άρα, οποιαδήποτε χρονική στιγμή κατασκευαστεί ένας ισολογισμός, θα πρέπει να γνωρίζουμε με ακρίβεια που έχουν χρησιμοποιηθεί τα κεφάλαια που έχει η εταιρεία. Συνεπώς το Ενεργητικό θα πρέπει πάντα να ισούται με το άθροισμα των Ιδίων Κεφαλαίων της εταιρείας και των Υποχρεώσεών της. Αυτή είναι μία βασική εξίσωση στην εταιρεία:
Ενεργητικό = Παθητικό
Ενεργητικό = Ιδια Κεφάλαια + Υποχρεώσεις