Η παλαιότερη κεντρική τράπεζα στον κόσμο η Riksbank στη Σουηδία, αύξησε το βασικό της επιτόκιο από -0,25% στο 0% την Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2019, βάζοντας τέλος σε μία πενταετή περίοδο αρνητικών επιτοκίων. Η Rksbank είναι η πρώτη τράπεζα στον κόσμο που έκανε αυτή την κίνηση προς τα πάνω, θεωρώντας ότι σε αυτή τη φάση οι παρενέργειες είναι περισσότερες του οφέλους της πολιτικής αρνητικών επιτοκίων.
Οι υπόλοιπες βέβαια, κεντρικές τράπεζες, δεν φαίνεται να συμφωνούν ότι τώρα είναι η ώρα να αυξηθούν τα επιτόκια. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας διατήρησε τα επιτόκια αμετάβλητα ενώ η Τράπεζα της Αγγλίας έπραξε το ίδιο σήμερα.
Να σημειώσουμε πως οι κεντρικές τράπεζες μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 ξεκίνησαν ένα πρωτοφανές πείραμα μείωσης των επιτοκίων για να δώσουν ώθηση στη χειμαζόμενη παγκόσμια οικονομία και εν συνεχεία στην υποτονική παγκόσμια ανάκαμψη. Στην Ευρώπη και την Ιαπωνία, τα ποσοστά βρίσκονται σε αρνητική περιοχή από το 2014 και το 2016, αντίστοιχα. Το βασικό επιτόκιο της Σουηδίας μειώθηκε και έφθασε αρνητικό επίπεδο το 2015.
Απώλειες για τράπεζες, καταθέτες, ασφαλιστικά ταμεία
Ωστόσο, οι φόβοι για τις δυσμενείς επιπτώσεις αυτών των πολιτικών αρχίζουν να ανησυχούν τους τραπεζίτες διότι αφενός οι τράπεζες πληρώνουν για να «σταθμεύσουν» τα χρήματά τους στις κεντρικές τράπεζες αντί να εισπράξουν τόκους ενώ οι αποταμιευτές «τιμωρούνται», χάνοντας χρήματα όπως και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Τέτοιες ανησυχίες εξηγούν την απόφαση της Riksbank να εγκαταλείψει την πολιτική αρνητικών επιτοκίων.